دردپا در پیری یکی از مهم ترین معضلات افراد است که گاهی اوقات فکر کردن به آن نیز افراد را دچار اضطراب می کند. پا درد یکی از بیماری های رایج در بین همه گروه های سنی است که با افزایش سن همراه است؛ این بیماری حداقل یک نفر از هر چهار فرد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد. با این حال، مدیریت پادرد یک جنبه ی بسیار کم ارزش در مراقبت های بهداشتی سالمندان بشمار می رود که در نتیجه بسیاری از افراد مسن از این درد آزاردهنده و ناتوانی های مربوط به آن رنج می برند.
هدف از این مقاله از مجله 60 پلاس، بررسی علت های پادرد در سالمندان، تاثیر درد پا بر تحرک و کیفیت زندگی، و انواع روش های درمان دردپا در سالمندان است. شواهد موجود نشان می دهد که اگرچه درد پا در افراد مسن شایع و ناتوان کننده است، اما مداخلات محافظه کارانه مانند مراقبت معمول از پا، توصیه های کفش و ارتروز پا در کاهش درد پا موثر است و همچنین ممکن است به حفظ تحرک و استقلال در این گروه سنی کمک کند.
علت های پادرد در پیری
پا درد به دلایل مختلفی اتفاق می افتد و با توجه به شرایط هر فرد بر اثر گذشت زمان تشدید می شود و تسکین می یابد. چنانچه با هر یک از دلایل بروز پادرد در سالمندان آشنا باشید به راحتی می‌توانید به پیدا کردن مناسب‌ترین روش درمان پادرد دست یابید.
افرادی که به بیماری های زمینه ای مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطرات پادرد قرار دارند؛ از جمله بیماری دیابت که موجب افت گردش خون و آسیب های عصبی به پا می شود. برخی از مهم ترین علل پادرد در سالمندان شامل موارد زیر است:
- آرتروز پا
- ابتلا به بیماری واریس
- خستگی بیش از حد پا در اثر کارکشیدن زیاد و سرپا ایستادن به مدت طولانی
- مشکلات کمر و ستون مهره ها
- استفاده از کفش های غیراستاندارد
- ابتلا به سرماخوردگی و بروز مشکلاتی در پا با علائمی مثل کوفتگی و گرفتگی عضلات
- گاهی اوقات رگ به رگ شدن و گرفتگی عضلات می تواند در سالمندان ایجاد پادرد بکند.
- چاقی و اضافه وزن زیاد که باعث فشار به اندام ها و عضلات پا می شود.
- ابتلا به بیماری روماتیسم و بروز دردهایی در مفاصل
- دوران یائسگی زنان ممکن است دردپا را به دنبال داشته باشد؛ تغییر در هورمون ها و کم شدن میزان استروژن و غیره موجب ایجاد پا درد و درد لگن می شود.
علت درد ساق پا در سالمندان
توجه کنید که انواع علت دردپا در پیری بسته به محل متفاوت است؛ بنابراین مهم ترین علت درد ساق پا اغلب به موارد زیر شامل می شود:
- ناراحتی در قسمت ساق پا بخاطر شین اسپلینت که مشکلات زیادی را در بافت و ماهیچه ها بوجود می آورد.
- گرفتگی عضلات ساق پا
- تاندونیت آشیل یا التهاب تاندون آشیل پا
- لخته خون در قسمت های پایین بدن (نیم تنه پایین)
علت درد کف پا در سالمندان
درد کف پا یا درد قوس پا زمانی رخ می دهد که فرد به درد کف پا مبتلا می شود. در این نوع درد بافت های نرم کف پای بیمار دچار التهاب می شود. رایح ترین درد کف پا در سالمندان شامل موارد زیر می شود:
- پیچ خوردگی یا رگ به رگ شدن رباط
- شکستگی استخوان
- التهاب تاندون ها در زانو
- فاسئیت پلانتار
- آرتروز پا
- بد فرمی و بدشکلی پا
- فرورفتن اشیا به داخل پا
برای درمان درد کف پا بهتراست در مرحله نخست مراقبت های فردی و درمان خانگی موردتوجه قرار گیرد. انواع روش های درمانی-خانگی درد کف پا عبارت است از:
- استفاده از روش RICE: در این روش مراحل استراحت دادن پا، یخ درمانی، فشرده سازی با بانداژ و بالابردن قسمت آسیب دیده انجام می شود.
- پوشیدن کفش های مناسب جهت کاهش درد پا و دور انداختن هرگونه کفش پاشنه بلند
- استفاده از داروهای مسکنی که بدون نسخه هستند.
- برای تقویت عضلات پا و کاهش درد، تمرینات کششی بصورت منظم انجام شود.
- پوشیدن جوراب های مخصوص دردپا (از داروخانه ها تهیه کنید)
علت شایع درد عصبی در ساق پا
درد عصبی در ساق پا می تواند ترسناک، گیج کننده و ناراحت کننده باشد. از سوزن سوزن شدن ها گرفته تا احساس شوک الکتریکی و از درد مبهم تا درد شدید تیر کشیدن، درد عصبی در قسمت پایین ساق پا می تواند انواع مختلفی داشته باشد. در حالی که دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است باعث درد عصبی در ساق پا شود، چند عامل رایج و در بسیاری موارد قابل درمان وجود دارد.
سیاتیک
یکی از شناخته شده ترین علل درد عصبی در ساق پا، سیاتیک است. التهاب یا آسیب به عصب سیاتیک می تواند باعث درد در ناحیه کمر و ساق پا شود. اصطلاح “سیاتیک” معمولاً برای توصیف هر دردی که از کمر منشأ می گیرد و به پایین ساق پا می رسد استفاده می شود. وجه مشترک این درد، آسیب به یک عصب است – تحریک، التهاب یا فشرده شدن یک عصب در قسمت پایین کمر شما.
به عبارت دیگر، التهاب یا فشار دادن عصب در ناحیه کمر ممکن است باعث درد پای شما شود. برخی از علائم سیاتیک عبارتند از درد خفیف تا شدید در هر نقطه از مسیر عصب سیاتیک – یعنی در هر نقطه از کمر، از طریق باسن تا پایین پاها. همچنین می تواند باعث ضعف عضلانی در ساق و پای شما، بی حسی در ساق پا، و احساس سوزن سوزن شدن ناخوشایند در ساق پا، پا و انگشتان پا شود.
به طور کلی، سیاتیک فقط یک پا را درگیر می کند. درد عصب سیاتیک در ناحیه کمر و پاها اغلب خود به خود یا با برخی درمان‌های خانگی مانند کشش، یخ و گرما از بین می‌رود. در موارد دیگر، تشخیص و مداخله سیاتیک توسط پزشک ضروری است.
تنگی کانال نخاعی
یکی دیگر از بیماری های شایع پزشکی که می تواند باعث درد عصبی در ساق پا شود، تنگی ستون فقرات کمری است. تنگی، به معنای باریک شدن، می‌تواند باعث فشار بر نخاع یا اعصابی شود که از نخاع به عضلات می‌روند. فشار باعث فشرده شدن عصب می شود که به نوبه خود می تواند منجر به بی حسی، ضعف، گرفتگی یا گزگز در پاها شود.
تنگی ستون فقرات کمری بیشتر به دلیل استئوآرتریت، ساییدگی و پارگی تدریجی که در طول زمان برای مفاصل شما اتفاق می‌افتد، ایجاد می‌شود. تنگی ستون فقرات شایع است زیرا آرتروز در سن 50 سالگی شروع به ایجاد تغییرات در ستون فقرات بیشتر افراد می کند. به همین دلیل است که اکثر افرادی که علائم تنگی نخاعی را ایجاد می کنند 50 سال یا بیشتر هستند.
مانند درد سیاتیک، تنگی نخاع و درد عصبی که می تواند در ساق پا ایجاد کند، قابل تسکین است. به طور کلی تسکین بر اساس توصیه های پزشکی اتفاق می افتد و ممکن است شامل فیزیوتراپی، داروهای ضد التهابی و (به عنوان آخرین راه حل) جراحی باشد.
نوروپاتی ها
برخی از دردهای عصبی در ساق پا ناشی از آسیب یا اختلال عملکرد عصبی است. اصطلاح فنی برای این نوع آسیب “نوروپاتی” است. به طور کلی، درد عصبی به عصب آسیب دیده یا قسمتی از بدن که بهترین ارتباط را با عصب دارد، نامگذاری می شود. سه نوع نوروپاتی وجود دارد که به احتمال زیاد باعث درد عصبی در ساق پا می شود.
- نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی یک اصطلاح جامع برای آسیب عصبی در هر نقطه از بدن به جز مغز است. نوروپاتی محیطی می تواند ناشی از آسیب های تروماتیک، عفونت ها، مشکلات متابولیک، علل ارثی و قرار گرفتن در معرض سموم باشد. یکی از شایع ترین علل دیابت است. افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی معمولاً درد را به صورت ضربه زدن، سوزش یا گزگز توصیف می کنند. این نوع درد عصبی در پاهای شما اغلب به صورت “شروع تدریجی بی حسی، سوزن سوزن شدن در پاها” است. نوروپاتی محیطی همچنین می تواند باعث سوزش درد عصب در ساق پا شود.
- نوروپاتی پرونئال
نوع دیگری از نوروپاتی که باعث درد عصبی در ساق پا می شود، ناشی از آسیب به عصب پرونئال در زانو است. آسیب‌های عصب پرونئال می‌تواند باعث بی‌حسی، سوزن سوزن شدن، درد، ضعف و مشکل راه رفتن به نام افتادگی پا شود. صرف نظر از نوع نوروپاتی، درمان تحت مراقبت های پزشکی به بهترین شکل انجام می شود و ممکن است شامل دارو، فیزیوتراپی و احتمالاً جراحی باشد.
سندرم تونل تارسال
آسیب به عصب تیبیال شما می تواند باعث سندرم تونل تارسال شود. عصب تیبیال شما از تونل تارسال شما عبور می کند، گذرگاهی از استخوان ها و رباط ها در مچ پا. علائم TTS ممکن است شامل درد، سوزش یا سوزن سوزن شدن در کف پا و انگشتان باشد. اغلب، درمان غیرجراحی علائم را کاهش می دهد.
6 دلیل شایع پا درد در سالمندان
با افزایش سن افراد، ساییدگی و پارگی طبیعی مفاصل، همراه با ضعیف شدن استخوان ها، می تواند منجر به درد قابل توجهی در پا شود. سالمندان همچنین پوست نازک تری دارند و به خصوص روی پاهایشان خاصیت ارتجاعی کمتری دارند. با این حال، دردی که در پاهای خود تجربه می کنند اغلب قابل پیشگیری است. در اینجا برخی از علل شایع دردپا در پیری آورده شده است.
1. کفش نامناسب
بیشتر بزرگسالان سالخورده از کفش‌های مد روز اجتناب می‌کنند و کفش‌هایی را انتخاب می‌کنند که کشش و قوس بیشتری را ایجاد می‌کنند. با این حال، صرفاً به این دلیل که کفش‌های شما کاربردی به نظر می‌رسند. به این معنی نیست که لزوماً برای پای شما مناسب هستند.
بهترین کفش‌ها برای سالمندان دارای کفی محکم و منعطف هستند، قوس دار هستند و دامنه حرکتی زیادی در قسمت میانی پا دارند. اگر پیدا کردن یک جفت کفش مناسب بیش از حد چالش برانگیز است، می توانید در مورد خرید کفش های ارتوتیک سفارشی با یک متخصص پا مشورت کنید.
2. آرتریت درمان نشده
یادگیری نحوه کاهش علائم آرتریت می تواند برای محدود کردن و کنترل درد پا ضروری باشد. در صورت بروز التهاب مفاصل، شما باید از کفش های تنگ و ایستادن طولانی مدت خودداری کنید. همچنین باید برای بررسی علائم عفونت پنهان به پزشک مراجعه کنید.
آرتریت در مچ پا و پا اغلب نشان دهنده وجود عفونت درمان نشده در قسمت دیگری از بدن است. اگر شما برای انجام کارهای روزانه که به دلیل درد پا چالش برانگیز هستند به کمک نیاز دارید، یک پرستار خانگی می تواند انتخاب ایده آل شما باشد.
3. رطوبت
پوست نازک تر با انعطاف کم می تواند پاها را مستعد تاول های دردناک کند. کفش های سالمندان باید دارای تهویه کافی برای جلوگیری از تجمع رطوبت باشند و همچنین باید دارای آسترهای داخلی باشند که به طور طبیعی رطوبت را از پوست جذب کنند. پوشیدن این نوع کفش‌ها می‌تواند احتمال چروکیدگی، عفونت‌های قارچی و تحریک عمومی در پاها را محدود کند.
4. ستون فقرات نامناسب
تراز ضعیف ستون فقرات یکی دیگر از علل شایع درد پا در سالمندان است. شما باید با یک متخصص کایروپراکتیک مشورت کنید تا مطمئن شوید که هیچ بخشی از بدن شما به دلیل مشکلاتی که با دیگری دارد ستون فقراتتان را دچار آسیب نمی کند. پزشکان کایروپراکتیک طیف وسیعی از درمان‌های جایگزین را برای تنظیم مجدد ستون فقرات و افزایش تعادل و وضعیت بدن ارائه می‌دهند.
بزرگسالان سالخورده می توانند با فعالیت بدنی منظم وضعیت و تعادل خود را تقویت کنند و یک مربی حرفه ای می تواند به شما کمک کند تا در خانه با ایمنی و به راحتی ورزش کند. هنگام در نظر گرفتن مراقبت از سالمندان، خانواده ها باید مطمئن شوند که عزیزان سالخورده آنها منابع مورد نیاز برای حفظ استقلال و سالم ماندن خود را دارند.
5. عفونت های قارچی ناخن
یکی دیگر از علت دردپا در پیری عفونت های قارچی در ناخن است. شما علاوه بر تمیز و خشک نگه داشتن پاها با پوشیدن کفش های دارای تهویه مناسب، باید ناخن های پای خود را نیز مرتباً مرتب کنید. ناخن‌های پا باید وقتی نسبتاً نرم هستند، مثلا درست بعد از حمام گرم، مستقیماً بریده شوند. اگر متوجه نرمی، پوسته شدن یا تغییر رنگ ناخن های پای خود شدید یا علائم دیگری از عفونت قارچی ناخن را تشخیص دادید، باید فورا این علائم را به پزشک اطلاع دهید.
6. ترک خوردن استخوان
از آنجایی که استخوان‌ها با افزایش سن ضعیف‌تر می‌شوند، افتادن یا حتی یک اشتباه جزئی روی یک سطح ناهموار می‌تواند باعث ترک خوردگی در پای سالمندان شود و در نتیجه هنگام ایستادن یا راه رفتن باعث درد شود. پزشکان معمولاً استراحت دادن به پا را در حین بهبود شکستگی توصیه می‌کنند و همچنین ممکن است کفش پیاده‌روی، گچ‌گیری یا عصا لازم باشد.
بزرگسالان سالخورده می توانند با اطمینان از گنجاندن مقدار زیادی کلسیم تقویت کننده استخوان و ویتامین D در رژیم غذایی خود، ورزش هر روز و انجام تمرینات تعادلی از شکستگی های احتمالی جلوگیری کنند.
علائم و نشانه های پادرد در سالمندان
علائم دردپا در پیری در افراد با نشانه های مختلفی مشاهده می شود و اغلب این علائم در همه افراد به مرور زمان ایجاد می شود. مهم ترین علائم دردپا در سالمندان شامل این موارد است که حتما باید در صورت مشاهده به پزشک مراجعه شود:
- مشاهده رگ های واریسی در پاها
- مشاهده تورم در هر دو پا که موجب سختی راه رفتن می شود.
- درد پاها در هنگام راه رفتن
- بی حس شدن همزمان هر دو پا
- گزگزشدن پاها و احساس درد
- دردهای شدید در پا بطوری که عدم تعادل و ناتوانی در راه رفتن ایجاد می شود و این درد چند روز ادامه داشته باشد.
روش های درمان پادرد و زانودرد سالمندان
امروزه انواع روش های درمانی خانگی و پزشکی برای بهبود دردپا در پیری وجود دارد تا به راحتی بتوانید سلامت سالمندان عزیز خود را بدست آورید.
درمان خانگی دردپا در سالمندان
اغلب پادردهای خفیف با درمان های خانگی، استفاده از رژیم های غذایی مناسب، روش های طب سنتی، استراحت و انجام حرکات سبک ورزشی بهبود می یابند. انواع روش های خانگی برای درمان پادرد سالمندان عبارتند از:
- انجام حرکات کششی
- ماساژ درمانی برای کاهش دردپا به ویژه اگر با روغن های زیتون که گرم هستند، اثربخشی زیادی دارند.
- پوشیدن کفش طبی برای کاهش درد و التهابات
- استفاده از کمپرس یخ 4 مرتبه در روز برای کاهش درد ناحیه آسیب دیده بسیار موثر است.
- استفاده از کیسه آب گرم به منظور کاهش درد و التهاب پا بسیار موثر می باشد.
- استراحت دادن پا به این صورت که بالش زیر پای خود قرار دهید تا از سطح زمین بالاتر باشد و روند جریان خون افزایش یابد.
- پوشیدن جوراب های ساق بلند بدلیل تینکه پا را فشرده می کنند، میزان دردپا را کاهش می دهند.
- حمام آویشن از راهکارهای موثر در درمان پادرد سالمندان محسوب می شود.
رژیم غذایی مناسب
سالمندان باید بیشتر از سایر افراد در غذا و نوشیندنی های خود دقت کنند؛ بنابراین باید این موادغذایی را در رژیم غذایی خود بگنجانند:
- نوشیدن آب هویج برای درمان درد پای ناشی از بیماری دیابت بسیار موثر است.
- روغن ریحان
- مصرف ترکیب گردو با زیره سیاه و مقداری عسل در درمان و تسکین دردپا بسیار مفید است.
درمان دارویی دردپا در سالمندان
در صورتیکه بیمار دچار دردهای طاقت فرسای و طولانی مدت پادرد شدف بایستی به پزشک متخصص مراجعه کنید. در این صورت پزشک با معاینه بالینی آن ها و انجام آزمایشات لازم سعی می کنند تا میزان و شدت این درد و دلیل بروز آن را دریابد و تشخیص دهد. از جمله مهم ترین روش های درمانی که توسط پزشک توصیه می شود شامل این موارد است:
- دارودرمانی
دارودرمانی برای مواقعی که درد شدید می شود مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع شما می توانید اگر درد زیادی داشتید، از داروها و مسکن های غیر نسخه ای همچون آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسین استفاده کنید. مواقعی که در شدت زیادی دارد پزشک داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای شل‌کننده عضلانی را تجویز می کند.
- فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای افزایش مقاومت عضلات و جلوگیری از آسیب های دوباره بسیار موثر است. در این روش پزشک انواع مراحل فیزیوتراپی از قبیل اوزون تراپی، لیزرتراپی و کفش های طبی را برای بیمار تجویز می کند.
- جراحی
جراحی آخرین روش درمان پادرد است که وقتی پزشک نتواند از روش های گفته شده بیمار را درمان کند، استفاده می شود. اگر پا درد بخاطر مشکل ساختاری در استخوان مانند سیاه شدن سر استخوان ران و آرتروز بروز کند و روش های درمان غیرجراحی پاسخگو نباشد، انجام می گردد.
سخن آخر
دردپا در پیری یکی از بیماری های رایجی است که در انجام کار های روزمره بالارفتن یا پایین رفتن از پله ها را سخت می کند. درد پا و سایر بیماری ها می تواند انجام وظایف روزانه را برای سالمندان چالش برانگیزتر کند. بنابراین برای مدیریت کارهای روزمره یا داشتن سبک زندگی سالم تر حتما باید از خودتان مراقبت کنید.
افرادی که بیماری های زمینه ای دارند بیشتر در معرض خطر مشکلات پا قرار دارند. بنابراین لازم است در وهله اول به پیشگیری از ابتلا به این بیماری دردناک اقدام نمود و سپس با روش های درمان دردپا در پیری بر این بیماری غلبه کرد.
افزودن دیدگاه